Law E-Learning (โปรดอ่าน *คำแนะนำ*การใช้งานจากเมนูด้านซ้ายมือก่อน)

• การหมิ่นประมาท คือ การใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม โดยประการที่น่าจะทำให้ผู้อื่นนั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นหรือถูกเกลียดชัง
  
  
• หมิ่นประมาทผู้อื่น เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326
  
  
• มีอัตราโทษ คือ จำคุกไม่เกิน 1 ปีหรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท (สองหมื่นบาท) หรือทั้งจำทั้งปรับ

• ใส่ความ คือ การยืนยันข้อเท็จจริงซึ่งอาจเป็นความจริงหรือเป็นความเท็จก็ได้ แม้แต่การเล่าเรื่องที่ได้ยินมาให้คนอื่นฟังก็อยู่ในความหมายของคำว่า “ใส่ความ” (ฎีกาที่380/2503 )
  
  
• การใส่ความไม่จำกัดวิธีการ อาจเป็นใส่ความด้วยคำพูด ด้วยการให้ความหมาย หรือด้วยการแสดงกิริยาอาการอย่างหนึ่งอย่างใด หรือใช้ภาษาใบ้ ใช้สัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น การแอบถ่ายภาพคนที่ร่วมประเวณีกันแล้วนำภาพไปให้คนอื่นดู ก็เป็นหมิ่นประมาท เพราะการใส่ความไม่จำเป็นต้องเป็นคำพูด การเอาภาพให้ดูย่อมเป็นการใส่ความและน่าจะทำให้เสียชื่อเสียงได้ เป็นต้น
  
  
• การใส่ความที่กระทำโดยการโฆษณา (หมิ่นประมาทโดยการโฆษณา) ด้วยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายสี ภาพยนตร์ ภาพหรือตัวอักษรที่ทำให้ปรากฎไม่ว่าด้วยวิธีใดๆ แผ่นเสียง หรือสิ่งบันทึกเสียง บันทึกภาพ หรือบันทึกอักษร กระทำโดยการกระจายเสียง หรือการกระจายภาพ หรือโดยกระทำการป่าวประกาศด้วยวิธีอื่น ผู้กระทำต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปีและปรับไม่เกิน 200,000 บาท (สองแสนบาท)

• หมิ่นประมาท ต้องเป็นการใส่ความในข้อเท็จจริงและเป็นข้อเท็จจริงที่เป็นไปได้ หากเป็นเพียงคำหยาบคายหรือข้อเท็จจริงที่เป็นไปไม่ได้ ย่อมไม่เป็นการหมิ่นประมาท
  
  
• คำด่า เช่น "ไอ้เหี้ย" "ไอ้สัตว์" "ไอ้เปรต" "ไอ้ชาติหมา" "ไอ้ควาย" "ไอ้ฉิบหาย" เป็นแค่เพียงคำหยาบคายเท่านั้น แต่แม้จะไม่ผิดหมิ่นประมาท การด่าด้วยคำหยาบคายเหล่านี้เป็นความผิดฐานดูหมิ่นซึ่งหน้าตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 393 ได้

• กฎหมายบัญญัติข้อยกเว้นของความผิดฐานหมิ่นประมาทไว้ในมาตรา 329 ว่า การแสดงความคิดเห็นหรือข้อความใดโดยสุจริต ในกรณีต่อไปนี้ ไม่เป็นความผิดฐานหมิ่้นประมาท
• (1) เพื่อความชอบธรรม ป้องกันตนหรือป้องกันส่วนได้เสียเกี่ยวกับตน ตามคลองธรรม
• (2) ในฐานะเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติการตามหน้าที่
• (3) ติชมด้วยความเป็นธรรม ซึ่งบุคคลหรือสิ่งใดอันเป็นวิสัยของประชาชนย่อมกระทำ หรือ
• (4) ในการแจ้งข่าวด้วยความเป็นธรรมเรื่องการดำเนินการอันเปิดเผยในศาลหรือในการประชุม
  
  
• การแสดงความคิดเห็นหรือข้อความโดสุจริต ถือเป็นสิทธิเสรีภาพในการแสดงออกซึ่งความคิดเห็น ตามที่รัฐธรรมนูญให้การรับรองและคุ้มครอง ย่อมไม่มีความผิดฐานหมิ่นประมาท
  
  
• “เพื่อความชอบธรรม” หมายถึง เพื่อความถูกต้อง
  
  
• “ป้องกันตนตามคลองธรรม” หมายความถึง ป้องกันเกี่ยวกับชื่อเสียง หรือประโยชน์ของตนตามวิธีที่ชอบให้พ้นภัย เป็นการป้องกันเกียรติยศชื่อเสียงของตน ไม่ให้ถูกดูหมิ่นเกลียดชังอันเนื่องจากการกระทำของคนอื่น
  
  
• “ป้องกันส่วนได้เสียเกี่ยวกับตนตามคลองธรรม” หมายถึง ป้องกันไปถึงประโยชน์ส่วนได้เสียที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวกับตนให้พ้นภัย เช่น อาจมีส่วนได้เสียเพราะเป็นเครือญาติ ผู้อยู่ใต้บังคับบัญชา หรือข้าราชการที่ร่วมงานอยู่ในที่เดียวกัน เป็นต้น
  
  
• “การติชมด้วยความเป็นธรรม” หมายถึง การกล่าวด้วยความเข้าใจว่าถูกต้องและสมควรกล่าวตามความรู้สึกของคนทั่วไป มิใช่การแกล้งกล่าวครึ่งๆ กลางๆ บิดเบือน ตัดต่อ หยาบคาย ยั่วยุ คลุมเคลือมุ่งหมายให้เกิดความเข้าใจผิดโกรธเกลียดไม่พอใจหรือดูหมิ่น
  
  
• การติชมต้องเป็นเรื่องที่คนทั่วๆไปจะพูดถึงหรือติชม เช่น กิจการบ้านเมือง กิจการของท้องถิ่น กิจการสาธารณะ พฤติการณ์ของเจ้าหน้าที่บ้านเมือง หรือบุคคลที่เสนอตัวเป็นตัวแทนของชุมชนหรือของประชาชน เช่น นักแสดง พระภิกษุ เป็นต้น
  
  
• การเสนอข่าวของสื่อต่างๆ ที่จะไม่เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาท ก็อาศัย มาตรา 329 (3) นี้เช่นกัน ดังนั้นจึงไม่มีสิทธิจะกล่าวเกินไปกว่าการแจ้งข่าว หากกล่าวล่วงล้ำขอบเขตในลักษณะที่เป็นการยืนยันข้อเท็จจริงอาจไม่ได้รับการยกเว้นความผิด
  
  
• นอกจากนี้การที่คู่ความหรือทนายความของคู่ความ ซึ่งแสดงความคิดเห็นหรือข้อความในกระบวนพิจารณาคดีในศาล เพื่อประโยชน์แก่คดีของตน ก็ไม่มีความผิดฐานหมิ่นประมาทตามมาตรา 331

• ความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยความผิดว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 มาตรา 14 (1) โดยทุจริต หรือโดยหลอกลวง นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่บิดเบือนหรือปลอมไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วน หรือข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายแก่ประชาชน อันมิใช่การกระทำความผิดฐานหมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา
  
  
• ดังนั้น การกระทำใดหากเข้าลักษณะเป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญาแล้ว ย่อมไม่เป็นความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยความผิดว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 (เทียบฎีกาที่ 2778/2561)
  
  
• ฉะนั้น การหมิ่นประมาททางสื่้อโซเชียลมีเดียต่างๆ จึงเป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทโดยการโฆษณาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 329 แต่ไม่ผิด พ.ร.บ.ว่าด้วยความผิดว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 มาตรา 14 (1)

-

ความรู้กฎหมาย โดย อ.เกด ศิวาพร คารวนันท์

สิทธิโดยชอบด้วยกฎหมายในการทำแท้งของหญิงผู้ตั้งครรภ์

-

 ประมวลกฎหมายอาญาว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับการทำให้แท้งลูก ได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายโดยประกาศราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2564 มีการแก้ไขมาตรา 301 ซึ่งแต่เดิมนั้นประมวลกฎหมายอาญากำหนดความผิดสำหรับหญิงที่ทำให้ตนเองแท้งลูกหรือยอมให้ผู้อื่นทำให้ตนเองแท้งลูก ประเด็นปัญหานี้มีผู้ร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญเพื่อให้วินิจฉัยว่าความผิดมาตรานี้ขัดหรือแย้งต่อมาตรา 28 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยหรือไม่

 ปัญหานี้ศาลรัฐธรรมนูญได้มีคำวินิจฉัยที่ 4/2563 ลงวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2563 วินิจฉัยว่า บทบัญญัติความผิดฐานหญิงทำให้ตนเองแท้งลูกหรือยอมให้ผู้อื่นทำให้ตนแท้งลูก ตามมาตรา 301 แห่งประมวลกฎหมายอาญา ขัดหรือแย้งต่อมาตรา 28ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

โดยให้เหตุผลว่าการทำแท้งหรือการยุติการตั้งครรภ์เป็นปัญหาทั้งทางสังคม ทางการแพทย์ และทางกฎหมายที่มีความละเอียดอ่อน รวมทั้งเป็นประเด็นปัญหาที่เกี่ยวข้องกับจริยธรรมและศีลธรรม ซึ่งถือว่าเป็นความผิดทางอาญาและกำหนดโทษแก่หญิงเพียงฝ่ายเดียวที่ทำให้ตนเองแท้งลูกหรือยอมให้ผู้อื่นทำให้ตนแท้งลูก

 ทั้งนี้ ความผิดฐานทำให้แท้งลูกมีเจตนารมณ์และคุณธรรมทางกฎหมายที่ต้องการคุ้มครองชีวิตของทารกในครรภ์ โดยเห็นถึงความสำคัญและคุณค่าของชีวิตมนุษย์ที่กำลังจะเกิดมาแต่เนื่องจากรากฐานของสังคมไม่ได้ขึ้นอยู่กับการเห็นคุณค่าของชีวิตมนุษย์เพียงเท่านั้น แต่ยังต้องมีปัจจัยอื่นที่สำคัญเป็นรากฐานของสังคมประกอบด้วยเช่นเดียวกับการคุ้มครองสิทธิในการมีชีวิตของทารกในครรภ์ หากมุ่งคุ้มครองสิทธิของทารกในครรภ์เพียงอย่างเดียว โดยมิได้พิจารณาการคุ้มครองสิทธิของหญิงผู้ตั้งครรภ์อันมีมาก่อนสิทธิของทารกในครรภ์เป็นสิ่งที่อาจส่งผลกระทบให้หญิงไม่ได้รับความเป็นธรรมและถูกลิดรอนหรือจำกัดสิทธิในเนื้อตัวร่างกายของหญิงซึ่งเป็นสิทธิตามธรรมชาติ อันเป็นสิทธิพื้นฐานของศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ที่บุคคลย่อมมีสิทธิและเสรีภาพที่จะกระทำการใดหรือไม่กระทำการใดต่อชีวิตและร่างกายของตนได้ตราบเท่าที่การกระทำนั้นไม่ไปรบกวนหรือล่วงล้ำเข้าไปในสิทธิหรือเสรีภาพของผู้อื่นรวมทั้งยังส่งผลกระทบถึงสิทธิในการกำหนดเจตจำนงของหญิงตั้งครรภ์ที่ครอบคลุมไปถึงสิทธิในการตัดสินใจของหญิงว่าจะยุติการตั้งครรภ์หรือตั้งครรภ์ต่อไปหรือไม่ การคุ้มครองสิทธิของทารกในครรภ์และสิทธิของหญิงตั้งครรภ์ต้องให้เกิดความสมดุลกันโดยอาจต้องนำช่วงระยะเวลาการตั้งครรภ์มาเป็นหลักเกณฑ์ในการพิจารณา การปฏิเสธสิทธิของหญิงโดยปราศจากการกำหนดเงื่อนไขหรือเงื่อนเวลาที่เหมาะสมดังเช่นมาตรา 301 แห่งประมวลกฎหมายอาญาเป็นการจำกัดสิทธิและเสรีภาพของหญิงเกินความจำเป็น ประกอบกับรัฐมีหน้าที่กำหนดให้มีมาตรการส่งเสริมให้บุคคลใช้สิทธิและเสรีภาพโดยจัดให้มีมาตรการในการยุติการตั้งครรภ์ที่ปลอดภัย ถูกต้องตามกฎหมายไม่กระทบต่อการใช้สิทธิของหญิง และในขณะเดียวกันก็ต้องเข้าไปดูแลและคุ้มครองชีวิตของทารกในครรภ์มิให้ถูกกระทบสิทธิในการมีชีวิตด้วยเช่นกัน บทบัญญัติมาตรา 301 แห่งประมวลกฎหมายอาญา จึงกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกายของหญิงเกินความจำเป็น ไม่เป็นไปตามหลักแห่งความได้สัดส่วนและเป็นการจำกัดสิทธิและเสรีภาพตามมาตรา 28 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

 ทั้งนี้ศาลรัฐธรรมนูญยังได้ให้ข้อเสนอแนะด้วยว่าประมวลกฎหมายอาญาและ

กฎหมายที่เกี่ยวข้องเรื่องการทำแท้งสมควรได้รับการปรับปรุงแก้ไขเพื่อให้สอดคล้องกับสภาพการณ์ในปัจจุบัน สมควรแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติเกี่ยวกับความผิดฐานทำให้แท้งลูก โดยกำหนดอายุครรภ์สำหรับความผิดฐานหญิงทำให้ตนเองแท้งลูกหรือยอมให้ผู้อื่นทำให้ตนแท้งลูกตามมาตรา 301 รวมทั้งเพิ่มเหตุยกเว้นความผิดฐานทำให้แท้งลูกตามมาตรา 305 ให้สอดคล้องกับคำวินิจฉัยและข้อเสนอแนะของศาลรัฐธรรมนูญดังกล่าว ซึ่งนี่ก็คือที่มาที่ทำให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญามาตรา 301 และมาตรา 305

 ดังนั้น เมื่อกฎหมายมีผลบังคับใช้แล้วหญิงซึ่งตั้งครรภ์หากอายุครรภ์ไม่เกิน 12 สัปดาห์ ย่อมมีสิทธิที่จะยุติการตั้งครรภ์ได้โดยไม่เป็นความผิดตามกฎหมายอีกต่อไป และการทำให้หญิงแท้งลูกโดยหญิงยินยอม เป็นการกระทำของผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมและตามหลักเกณฑ์ของแพทยสภาในกรณีดังต่อไปนี้ คือ (1) จำเป็นต้องกระทำเนื่องจากหากหญิงตั้งครรภ์ต่อไปจะเสี่ยงต่อการได้รับอันตรายต่อสุขภาพทางกายหรือจิตใจของหญิงนั้น (2) จำเป็นต้องกระทำเนื่องจากมีความเสี่ยงอย่างมากหรือมีเหตุผลทางการแพทย์อันควรเชื่อได้ว่าหากทารกคลอดออกมาจะมีความผิดปกติถึงขนาดทุพพลภาพอย่างร้ายแรง (3) หญิงยืนยันต่อผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมว่าตนมีครรภ์เนื่องจากมีการกระทำความผิดเกี่ยวกับเพศ (4) หญิงซึ่งมีอายุครรภ์ไม่เกิน12 สัปดาห์ยืนยันที่จะยุติการตั้งครรภ์ หรือ (5) หญิงซึ่งมีอายุครรภ์เกิน 12 สัปดาห์ แต่ไม่เกิน 20 สัปดาห์ ยืนยันที่จะยุติการตั้งครรภ์ภายหลังการตรวจและรับคำปรึกษาทางเลือกจากผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมและผู้ประกอบวิชาชีพอื่นตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขประกาศกำหนดโดยคำแนะนำของแพทยสภาและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องตามกฎหมายว่าด้วยการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น ผู้กระทำไม่มีความผิดตามกฎหมายแต่อย่างใดตามมาตรา 305 แห่งประมวลกฎหมายอาญา

-

ความรู้กฎหมายโดย อ.เกด ศิวาพร คารวนันท์ (นบ.,นม., นบท.)

ตอบ - ไม่เป็นหนี้ร่วม จึงไม่ต้องรับผิดตาม ป.พ.พ.มาตรา 1490 (4)

ตอบ - เป็นการนัดหยุดงานที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย การชุมนุมก่อให้เกิดความเสียหายแก่นายจ้างถือว่าทำผิดอาญาโดยเจตนาแก่นายจ้าง จงใจทำให้นายจ้างได้รับความเสียหาย และฝ่าฝืนข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานในกรณีร้ายแรง นายจ้างมีสิทธิเลิกจ้างได้โดยไม่ต้องบอกกล่าวล่วงหน้าและไม่ต้องจ่ายค่าชดเชย